Θυμός: Πώς μπορούμε να τον διαχειριστούμε πιο αποτελεσματικά;
Ο μεγάλος μας φιλόσοφος Αριστοτέλης, είχε πει για τον θυμό: «Ο καθένας μπορεί να θυμώσει, αυτό είναι εύκολο. Αλλά το να θυμώνει κανείς με το σωστό άτομο, στο σωστό βαθμό και την σωστή στιγμή, για την σωστή αιτία και με το σωστό τρόπο, αυτό δεν είναι εύκολο».
Οι τρεις κύριοι τρόποι διαχείρισης του θυμού είναι οι εξής: έκφραση, απώθηση, και χαλάρωση: α) Έκφραση. Το να εκφράσετε το θυμό σας με θετικό τρόπο – και όχι επιθετικό– είναι η καλύτερη λύση στη διαχείριση και εκδήλωση αυτού του συναισθήματος. Για να το επιτύχετε, πρέπει να μάθετε να ξεκαθαρίζετε τις ανάγκες σας και τους τρόπους ικανοποίησής τους, χωρίς την πρόκληση βλάβης σε τρίτους. Το να εκφράζετε το θυμό σας θετικά δε σημαίνει ότι πρέπει να γίνεστε πιεστικοί ή απαιτητικοί. Αντίθετα, σημαίνει να δείχνετε σεβασμό στον εαυτό σας και στους άλλους, β) Απώθηση. Ο θυμός μπορεί, επίσης, είτε να καταπιεστεί είτε να αλλάξει μορφή ή κατεύθυνση. Αυτό συμβαίνει όταν συγκρατείτε το θυμό σας, σταματάτε να σκέφτεστε για αυτόν και επικεντρώνεστε σε κάτι θετικό. Στόχος σας στην περίπτωση αυτή είναι ο περιορισμός ή η απώθηση του θυμού και η μετατροπή του σε πιο δημιουργική συμπεριφορά. Ο κίνδυνος που ελλοχεύει στην αντίδραση αυτού του τύπου είναι ο εξής: Αν ο θυμός σας δεν εκφραστεί εξωτερικά, μπορεί να στραφεί εσωτερικά προς τον εαυτό σας και να οδηγήσει σε υπέρταση, υψηλή αρτηριακή πίεση ή κατάθλιψη και γ) Χαλάρωση. Ένας άλλος τρόπος ελέγχου του θυμού είναι η χαλάρωση. Η χαλάρωση δεν αφορά τον έλεγχο της εξωτερικής συμπεριφοράς αλλά τον έλεγχο των εσωτερικών αντιδράσεων του οργανισμού, τη μείωση των καρδιακών παλμών και την απομάκρυνση των άσχημων συναισθημάτων.
Κάποιες αποτελεσματικές στρατηγικές για να ελέγξετε το θυμό σας μπορεί να είναι: α) απλές τεχνικές χαλάρωσης, όπως οι βαθιές αναπνοές και η χρήση της φαντασίας, μπορούν να σας βοηθήσουν να κατευνάσετε τα συναισθήματα θυμού. Μερικά απλά βήματα που μπορείτε να δοκιμάσετε: Αναπνεύστε βαθιά από το διάφραγμα (αναπνέοντας απλά από το στήθος δε θα σας χαλαρώσει). Φανταστείτε την αναπνοή σας να ανεβαίνει από την κοιλιά σας. Επαναλάβετε αργά μια ήρεμη λέξη ή φράση όπως “χαλάρωσε”, “ηρέμησε”. Κάντε το ενώ αναπνέετε βαθιά. Χρησιμοποιήστε τη φαντασία. Βιώστε νοερά μια χαλαρωτική εμπειρία είτε από τη μνήμη είτε από τη φαντασία σας. Εφαρμόστε αυτές τις ασκήσεις καθημερινά. Μάθετε να τις χρησιμοποιείτε αυτόματα όταν βρίσκεστε σε καταστάσεις που προκαλούν ένταση, β) βελτίωση της επικοινωνίας: Τα άτομα που θυμώνουν εύκολα έχουν την τάση να καταλήγουν γρήγορα σε συμπεράσματα, τα οποία, όμως, μπορεί να είναι ανακριβή, και να δρουν σύμφωνα με αυτά. Συνεπώς, μην πείτε το πρώτο πράγμα που σας έρχεται στο νου, αλλά ηρεμήστε και σκεφτείτε προσεκτικά τι θέλετε να πείτε, γ) χρήση του χιούμορ: Το απλό χιούμορ μπορεί να εξουδετερώσει την οργή με πολλούς τρόπους. Μπορεί να σας βοηθήσει να δείτε τα πράγματα πιο ισορροπημένα. Χρησιμοποιείστε το χιούμορ για να βοηθηθείτε να τα αντιμετωπίσετε περισσότερο εποικοδομητικά. Δεύτερον, μην ενδίδετε στο δριμύ και σαρκαστικό χιούμορ, γιατί και αυτό αποτελεί άλλη μία μορφή μη υγιούς έκφρασης θυμού και δ) αλλάξτε το περιβάλλον σας: Δώστε στον εαυτό σας την ευκαιρία να κάνει ένα διάλειμμα. Εξασφαλίστε προσωπικό χρόνο σε εκείνες τις στιγμές της ημέρας που γνωρίζετε ότι είναι οι πιο στρεσογόνες.
Κρητικού Μαρίνα
Ψυχολόγος Υγείας/ Συστημική-Οικογενειακή Σύμβουλος
marina.kritikou@yahoo.com
Πηγή φωτογραφίας: www.shape.gr